Herkese selamlar,

Bu yazımda web panellerde veya SSH ile erişim sağladığımız sistemlerde çok gördüğünüz bazen hataları bu nedenle alabildiğiniz Unix/Linux dosya izinlerini size aktarıyor olacağım.

Unix/Linux dosya izinleri nedir?

Unix/Linux dosya izinleri, bir dosyayı veya dizini kimin okuyabileceğini, yazabileceğini ve yürütebileceğini belirleyen bir dizi erişim hakkıdır. Bu izinler, bir Unix/Linux dosya sisteminin güvenliğini ve bütünlüğünü korumak için gereklidir.

Unix/Linux dosya izinleri, üç izin grubunun birleşimiyle temsil edilir: okuma, yazma ve yürütme. Her grup üç farklı kullanıcı türüne atanabilir: dosyanın veya dizinin sahibi, sahibin ait olduğu grup ve diğer tüm kullanıcılar.

Okuma izni, kullanıcının bir dosyanın veya dizinin içeriğini görmesine izin verir, yazma izni, kullanıcının bir dosyanın veya dizinin içeriğini değiştirmesine izin verir ve yürütme izni, kullanıcının bir dosyayı yürütmesine veya bir dizinin içeriğine erişmesine izin verir.

Dosya izinleri, her bir basamağın farklı bir izin kümesini temsil ettiği 3 basamaklı bir kod olarak temsil edilir. İlk basamak dosya sahibinin izinlerini, ikinci basamak grup izinlerini ve üçüncü basamak diğer tüm kullanıcıların izinlerini temsil eder.

Her rakam 0 ile 7 arasında bir sayı ile temsil edilebilir, örnekle:

0, hiçbir izni temsil etmez (—)
1, yalnızca yürütmeyi temsil eder (–x)
2 salt okunuru temsil eder (-w-)
3, yazmayı ve yürütmeyi temsil eder (-wx)
4 salt okunuru temsil eder (r–)
5, okumayı ve yürütmeyi temsil eder (r-x)
6 okuma ve yazmayı temsil eder (rw-)
7 okuma, yazma ve yürütmeyi (rwx) temsil eder

Örneğin, 755 izinlerine sahip bir dosya aşağıdaki izinlere sahip olacaktır:

Dosyanın sahibi dosyayı okuyabilir, yazabilir ve çalıştırabilir (7 = rwx)
Grup dosyayı okuyabilir ve çalıştırabilir (5 = r-x)
Diğer tüm kullanıcılar dosyayı okuyabilir ve çalıştırabilir (5 = r-x)

Dosya izinleri, Unix/Linux terminalindeki chmod komutu kullanılarak değiştirilebilir.

Örnekle:

dalnet isimli bir klasör olduğunu varsayalım.

Görselde görüleceği üzere dosya izni drwxr-xr-x (0755) olarak ayarlı. Bunu 777 olarak değiştirebilmemiz için terminalde aşağıdaki kod yapısını uyguluyoruz.

chmod 0777 dalnet

Görselde rwxrwxrwx yani 0777 olarak güncelledndiğini görüntülüyoruz. Bu işlemleri yaparken bulunduğunuz klasörü mutlaka pwd komutu ile kontrol ettikten sonra sağlayın.

En çok Kullanılan Unix/Linux Komutları